«Σκοτεινή μέρα για την ανθρωπότητα»… Τα κείμενα της συμφωνίας των Βρυξελλών

Λευκός καπνός στις Βρυξέλλες μετά τις έντονες διαβουλεύσεις των «28» ηγετών της Ε.Ε. με την Τουρκία. Σφοδρή αντίδραση από τη Διεθνή Αμνηστία.

Η συμφωνία προβλέπει τη μετεγκατάσταση των Σύρων προσφύγων από την Ελλάδα στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ο αριθμός των μετεγκαταστάσεων έχει αναθεωρηθεί ανοδικά στις 72.000 πρόσφυγες -τους υπάρχοντες 18.000, σύμφωνα με τις προηγούμενες συμφωνίες και τη μεταφορά του υπολοίπου των θέσεων από την Ουγγαρία, που είναι 54.000.

Αυτό, σύμφωνα με το μηχανισμό «ένας προς έναν», σημαίνει ότι συνολικά 72.000 Σύροι πρόσφυγες θα μπορούν να επιστραφούν από τα νησιά της Ελλάδας στην Τουρκία και, συνεπώς, άλλοι 72.000 Σύροι πρόσφυγες θα μετεγκατασταθούν από την Τουρκία στην ΕΕ. Η συμφωνία προβλέπει πως, εάν φτάσουμε τον αριθμό των 72.000 Σύρων, ο μηχανισμός «θα επανεξεταστεί».

Παράλληλα, η κάθε περίπτωση αίτηση ασύλου θα εξετάζεται ατομικά και για το λόγο αυτό υπάρχει η διάθεση κινητοποίησης από τη μεριά της ΕΕ για τεχνική υποστήριξη στην Ελλάδα όχι μόνο σε υποδομές και υλικά, αλλά και σε καταρτισμένο προσωπικό, όπως δικαστές και μεταφραστές.

Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ από την Κυριακή 20 Μαρτίου, όταν και όλοι οι νέοι μετανάστες θα ξεκινήσουν να μεταφέρονται από τα νησιά στην Τουρκία.

– Η Σύνοδος Κορυφής των «28» ολοκληρώθηκε… Από 4 Απριλίου οι Επανεισδοχές Μεταναστών στην Τουρκία

Το κείμενο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας

και στα ελληνικά
Η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας
Τους όρους βάσει των οποίων θα υπάρξει η συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας προκειμένου να υπάρξει αναχαίτιση των παράνομων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, διευκρινίζει η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας.

Σε αυτήν την ανακοίνωση αναφέρονται τα ακόλουθα:

«Σήμερα τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συναντήθηκαν με τον Τούρκο ομόλογό τους. Ήταν η τρίτη συνάντηση από τον Νοέμβριο του 2015, αφιερωμένη στην εμβάθυνση των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας αλλά και στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εξέφρασαν τα βαθύτατα συλλυπητήριά τους στους πολίτες της Τουρκίας, αναφορικά με τις βομβιστικές επιθέσεις στην Άγκυρα την Κυριακή. Καταδίκασαν με τον πιο σαφή τρόπο αυτή τη στυγερή ενέργεια και τόνισαν ότι συνεχίζουν να στηρίζουν τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας σε όλες τις τις μορφές.

Τουρκία και Ε.Ε. επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την εφαρμογή του κοινού πλαισίου που ενεργοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2015. Έχει καταγραφεί, ήδη, σημαντική πρόεδρος, συμπεριλαμβανομένου και του ανοίγματος της τουρκικής αγοράς εργασίας στους Σύρους που βρίσκονται υπό προσωρινό καθεστώς προστασίας, της εισαγωγής του καθεστώτος βίζας για τους Σύρους αλλά και άλλες εθνικότητες, την ενίσχυση της δραστηριότητας των τουρκικών λιμενικών και αστυνομικών αρχών και το μοίρασμα πληροφοριών.

Επιπρόσθετα η Ε.Ε. έχει ξεκινήσει την παροχή των κεφαλαίων των τριών δισ. ευρώ, βάσει του σχεδίου Facility for Refugees στην Τουρκία, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένα projects, ενώ έχει υπάρξει πρόοδος αναφορικά με την απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας, ενώ αναφορικά με τη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε., το άνοιγμα του Κεφαλαίου 17 τον Δεκέμβριο. Στις 7 Μαρτίου 2016, επιπρόσθετα η Τουρκία συμφώνησε να δεχθεί την ταχύτατη επιστροφή όλων των μεταναστών που δεν υπόκεινται στους διεθνείς νόμους προστασίας και έχουν περάσει στην Ελλάδα από την Τουρκία, αλλά και να δεχθεί την επιστροφή όλων των παράνομων μεταναστών που πέρασαν μέσω των τουρκικών χωρικών υδάτων. Ε.Ε. και Τουρκία συμφώνησαν, επίσης, να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα ενάντια στους διακινητές των μεταναστών και καλωσορίζουν την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Την ίδια ώρα Τουρκία και Ε.Ε. αναγνωρίζουν ότι υπάρχει ανάγκη για λήψη επιπλέον μέτρων.

Προκειμένου να σπάσει το «επιχειρηματικό μοντέλο» των διακινητών και να προσφερθεί στους μετανάστες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους μία εναλλακτική λύση, Ε.Ε. και Τουρκία αποφάσισαν να σταματήσουν την παράνομη μετανάστευση από την Τουρκία προς την Ε.Ε.

Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος συμφώνησαν στα ακόλουθα σημεία:

1. Όλοι οι παράνομοι μετανάστες που διασχίζουν την Τουρκία και φθάνουν στα ελληνικά νησιά από τις 20 Μαρτίου 2016 και μετά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Αυτή η διαδικασία θα εφαρμοστεί με πλήρη σεβασμό των κανόνων της Ε.Ε. αλλά και των διεθνών κανόνων. Όλοι οι μετανάστες θα προστατευθούν βάσει των διεθνών στάνταρντ. Πρόκειται για ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο το οποίο είναι απαραίτητο για να διακοπεί η ανθρώπινη δυστυχία και να αποκατασταθεί η δημόσια τάξη. Οι μετανάστες που θα φθάνουν στα ελληνικά νησιά και καταθέτουν αίτηση για άσυλο θα εξετάζονται ατομικά από τις ελληνικές αρχές, με σεβασμό στο Διεθνές Καθεστώς Ασύλου και σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Όσοι μετανάστες δεν καταθέτουν αίτημα ασύλου ή αυτοί των οποίων οι αιτήσεις κρίθηκαν ακατάλληλες θα επιστρέφουν στην Τουρκία. Τουρκία και Ελλάδα, βοηθούμενες από τις ευρωπαϊκές αρχές και τις αρμόδιες υπηρεσίες, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα προχωρήσουν στις απαραίτητες διμερείς συμφωνίες. Σε αυτές περιλαμβάνεται η παρουσία Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά και Ελλήνων αξιωματούχων στην Τουρκία από τις 20 Μαρτίου 2016 και μετά, προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή λειτουργία και των κέντρων υποδοχής. Το κόστος της επιστροφής των παράνομων μεταναστών θα καλυφθεί από την Ε.Ε.

2. Για κάθε Σύριο που επιστρέφεται στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά θα υπάρξει ένας Σύριος που θα εγκατασταθεί στην Ε.Ε., βάσει των αντίστοιχων κανόνων του ΟΗΕ. Θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμό, σε συνεργασία με την Κομισιόν, τις ευρωπαϊκές αρχές και άλλα κράτη-μέλη, αλλά και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η συμφωνία αυτή ξεκινά να λειτουργεί από την πρώτη ημέρα. Προτεραιότητα θα δοθεί στους μετανάστες που δεν έχουν προσπαθήσει στο παρελθόν να εισέλθουν παράνομα στην Ε.Ε. Από πλευράς Ε.Ε., θα υπάρξει μετεγκατάσταση προσφύγων, βάσει της συμφωνίας των κρατών-μελών στη Σύνοδο της 20ής Ιουνίου 2015, βάσει της οποίας είχαν δημιουργηθεί 18.000 «θέσεις» μετεγκατάστασης. Η μετεγκατάσταση θα αφορά επιπλέον 54.000 ανθρώπους. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καλωσόρισαν τη δέσμευση της Κομισιόν να εφαρμόσει τη συμφωνία μετεγκατάστασης που ελήφθη στις 22 Σεπτεμβρίου 2015. Εάν η όλη διαδικασία δεν κατορθώσει να έχει τα ζητούμενα αποτελέσματα ή εάν καλυφθεί ο αριθμός των θέσεων, τότε θα επανεξετασθεί.

3. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψει τη δημιουργία νέων οδών παράνομης εισόδου είτε δια ξηράς είτε δια θαλάσσης, ενώ θα συνεργαστεί με όλα τα γειτονικά κράτη-μέλη της Ε.Ε. προς αυτόν τον σκοπό.

4. Μόλις σταματήσει η παράνομη διακίνηση μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. ή έστω μειωθεί σημαντικά θα ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα Voluntary Humanitarian Admission Scheme (σ.σ.: το πρόγραμμα εθελοντικής μετεγκατάστασης). Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα συμμετάσχουν στο παραπάνω πρόγραμμα σε εθελοντική βάση.

5. Η εκπλήρωση του όρου απελευθέρωσης της βίζας θα εξετασθεί από κάθε κράτος-μέλος, με έως τα τέλη Ιουνίου 2016 και εφόσον η Τουρκία έχει καλύψει όλα τα προαπαιτούμενα. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να καλύψει τα προαπαιτούμενα που έχουν απομείνει.

6. Η Ε.Ε. σε στενή συνεργασία με την Τουρκία θα επιταχύνει τη διαδικασία χορήγησης των τριών δισ. ευρώ προς την Τουρκία, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η προσπάθεια παροχής βοήθειας σε όσους έχουν ανάγκη και αυτό θα γίνει πριν από τα τέλη Μαρτίου. Θα πρέπει να υπάρξει η δημιουργία μίας πρώτης σειράς υποδομών για τους πρόσφυγες στους τομείς υγείας, εκπαίδευσης, υποδομών, τροφής και άλλων θεμάτων που αφορούν την ποιότητα ζωής και μάλιστα σε διάστημα μίας εβδομάδας. Μόλις όλα τα παραπάνω ολοκληρωθούν με ορθό τρόπο η Ε.Ε. θα απελευθερώσει επιπλέον τρία δισ. ευρώ έως το τέλος του 2018.

7. Ε.Ε. και Τουρκία καλωσορίζουν την εργασία που γίνεται για τη δημιουργία Καθεστώτος Άρσης Δασμών.

8. Ε.Ε. και Τουρκία επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για ενεργοποίηση των διαδικασιών ένταξης, βάσει του κοινού ανακοινωθέντος τον Νοέμβριο του 2015. Καλωσόρισαν το άνοιγμα του Κεφαλαίου 17 στις 14 Δεκεμβρίου 2016 και αποφάσισαν, ως επόμενο βήμα, να ανοίξουν τις διαδικασίες για το Κεφάλαιο 33 κατά τη διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας. Καλωσόρισαν την απόφαση της Κομισιόν να καταθέσει πρόταση γι’ αυτόν τον σκοπό εντός του Απριλίου. Έχει ξεκινήσει προπαρασκευαστική διαδικασία για άλλα Κεφάλαια.

9. Η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της θα εργαστούν με την Τουρκία σε οποιαδήποτε ενέργεια θα βοηθήσει στη βελτίωση των συνθηκών ζωής στη Συρία κυρίως σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στα τουρκικά σύνορα, κάτι που θα επιτρέψει στους τοπικούς πληθυσμούς αλλά και στους πρόσφυγες να ζήσουν σε ασφαλείς περιοχές.

Όλα τα παραπάνω θα ξεκινήσουν παράλληλα και θα παρακολουθούνται σε μηνιαία βάση».

Το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου για το προσφυγικό (αγγλικά)

και στα ελληνικά
Το κείμενο με τα συμπεράσματα της Συνόδου όσον αφορά στην προσφυγική κρίση δημοσιοποίησε η Ε.Ε.

1.Στο πρώτο σημείο του κειμένου υπογραμμίζεται ότι επιβεβαιώνεται η «αναλυτική στρατηγική» για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ σημειώνεται πως αρκετά στοιχεία είναι ήδη σε ισχύ και φέρνουν αποτελέσματα.

2. Η Ε.Ε. ζητεί περισσότερη δουλειά στα hotspots. «Η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί, με την πλήρη βοήθεια της Ε.Ε., περιλαμβανομένης της υποστήριξης για τις ελληνικές δομές ασύλου».

Εν συνεχεία, ζητείται η χρήση όλων των μέσων για να στηριχθεί η Ελλάδα όσον αφορά στην επιστροφή παράτυπων μεταναστών στην Τουρκία, στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου επανεισδοχής και της συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας (1/6/2016).

«Τα κράτη-μέλη δηλώνουν πρόθυμα να παρέχουν στην Ελλάδα τα απαραίτητα μέσα, περιλαμβανομένων των συνοριοφυλάκων, ειδικών ασύλου και διερμηνέων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί από την Κομισιόν να συντονίσει όλη την απαραίτητη στήριξη προς την Ελλάδα, για την πλήρη εφαρμογή της ανακοίνωσης Ε.Ε.- Τουρκίας, και την ανάπτυξη ενός επιχειρησιακού σχεδίου».

Στην Ελλάδα θα δοθεί έκτακτη βοήθεια για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, και τα κράτη- μέλη καλούνται να συνεισφέρουν, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, καθώς και την παροχή διμερούς ανθρωπιστικής βοήθειας. Επίσης, ζητείται επιτάχυνση της μετεγκατάστασης από την Ελλάδα, με τη διεξαγωγή των απαραίτητων ελέγχων ασφαλείας.

3. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψιν την οδηγία της Κομισιόν για τα επόμενα επιχειρησιακά βήματα στη συνεργασία μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας στον τομέα της μετανάστευσης, και ειδικά στο πώς μια αίτηση ασύλου από έναν μετανάστη που περνά από την Τουρκία στην Ελλάδα μπορεί να απορριφθεί, βάσει της έννοιας της «πρώτης χώρας ασύλου», ή της «ασφαλούς τρίτης χώρας», βάσει του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου.

4. Η Ε.Ε. τονίζει ότι αναμένει η Τουρκία να σεβαστεί τα υψηλότερα κριτήρια όσον αφορά στη δημοκρατία, την τήρηση του νόμου, τον σεβασμό προς τις θεμελιώδεις ελευθερίες, περιλαμβανομένης και της ελευθερίας της έκφρασης.

5. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη στήριξή του στην Ιορδανία και τον Λίβανο.

6. Επίσης, ζητείται η ενίσχυση της συνεργασίας με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

7. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλείται να παρουσιάσει τον Ιούνιο μια ειδική πρωτοβουλία με σκοπό την ταχεία χρηματοδότηση με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις ζωτικές υποδομές και την κοινωνική συνοχή στη νότια Ευρώπη και τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.

8. Παράλληλα, τονίζεται πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι σε επιφυλακή σχετικά με τις πιθανές νέες διαδρομές παράτυπων μεταναστών και ζητεί τη λήψη μέτρων που μπορεί να κριθούν απαραίτητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η δράση εναντίον των διακινητών οπουδήποτε και με κάθε κατάλληλο μέσο παραμένει εξαιρετικά σημαντική. «Η Ε.Ε. είναι έτοιμη να στηρίξει την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, ως τη μόνη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης».

9. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει εκ νέου τα προηγούμενα συμπεράσματά του όσον αφορά στα διάφορα στοιχεία της αναλυτικής στρατηγικής του και δηλώνει ικανοποιημένο από την πρόοδο στην πρόταση Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, «που θα έπρεπε να υιοθετηθεί το συντομότερο δυνατόν». Επίσης, τονίζεται ότι θα «γίνει δουλειά πάνω στη μελλοντική αρχιτεκτονική της μεταναστευτικής πολιτικής της Ε.Ε., περιλαμβανομένου του Κανονισμού του Δουβλίνου.

Η Διεθνής Αμνηστία για τη συμφωνία
Το σχετικό tweet:
«Αυτή είναι μια σκοτεινή μέρα για τους Πρόσφυγες, μια σκοτεινή ημέρα για την Ευρώπη και μια σκοτεινή ημέρα για την ανθρωπότητα».